Viêm amidan mãn tính là gì, bệnh có gây ung thư không, bệnh có chữa được không, khi nào phải cắt amidan… tất cả những thắc mắc của bạn đọc sẽ được Đại tá – Bác Sĩ Nguyễn Văn Loãn, nguyên trưởng khoa nội bệnh viện YHCT Bộ Công An giải đáp ngay sau đây.
Viêm amidan mãn tính là gì
Viêm amidan mãn tính là tình trạng viêm amidan kéo dài trên 4 tuần hoặc tái diễn nhiều lần trong năm. Viêm amidan mãn tính ở trẻ em trong độ tuổi học đường chiếm tỉ lệ cao, tuy nhiên người lớn cũng có nguy cơ mắc bệnh này.
Khi bị viêm amidan mãn tính, thì tùy theo mức độ viêm nhiễm và phản ứng của cơ thể, amidan có thể phát triển to lên (viêm amidan mãn tính quá phát) hoặc amidan có thể nhỏ lại (amidan mãn tính xơ teo).
Triệu chứng amidan mãn tính
Như đã nói ở trên dấu hiệu viêm amidan mạn tính là tình trạng viêm amidan kéo dài trên 4 tuần, hoặc tái diễn từ 4 – 6 lần/ 1 năm.
Triệu chứng chung khi mắc bệnh là:
- Người bệnh gầy yếu.
- Da xanh xao.
- Hay ngây ngấy sốt về chiều.
- Viêm amidan mạn tính ở trẻ thường nổi hạch ở góc hàm.
Bên cạnh đó, người bệnh luôn có cảm giác vướng ở họng đôi khi có cảm giác đau như có dị vật. Hơi thở có mùi hôi mặc dù vệ sinh răng miệng thường xuyên. Thỉnh thoảng có ho và khàn tiếng. Trường hợp amidan sưng to gây thở, ngủ ngáy.
Triệu chứng riêng theo từng thể là:
- Viêm amidan mạn tính có hốc mủ bã đậu: Quan sát thấy trên bề mặt amidan có nhiều khe và hốc. Những khe, hốc này chứa đầy chất bã đậu và có mủ màu trắng.
- Viêm amidan quá phát: Quan sát thấy amidan sưng to như hai hạt hạnh nhân ở hai bên thành họng lấn vào làm hẹp khoang họng, trụ trước đỏ. Thể amidan quá phát thường gặp ở trẻ em.
- Viêm amidan xơ teo: Quan sát thấy amidan teo nhỏ, mặt gồ ghề, lỗ chỗ hoặc chằng chịt xơ trắng biểu hiện do bị viêm nhiễm nhiều lần. Amidan có màu đỏ sẫm, trụ trước đỏ, trụ sau dầy, mất vẻ mềm mại bình thường, ấn vào có thể thấy phòi mủ hôi ở các hốc. Thể này thường gặp ở người lớn.
Viêm amidan mãn tính có nguy hiểm không
Viêm amidan nếu không được chuẩn đoán và điều trị tích cực sẽ tái phát nhiều lần, làm ảnh hưỡng đến sức khỏe, khả năng lao động của người bệnh. Bên cạnh đó, bệnh còn gây ra hôi miệng, khiến người bệnh mất tự tin trong giao tiếp và tiềm ẩn nguy cơ mắc các biến chứng như:
- Viêm amidan mãn tính đợt cấp có thể gây ra tình trạng bội nhiễm, áp xe amidan, viêm tẩy quanh amidan…
- Khu vực ổ viêm amidan có thể lan rộng sang các vùng khác của họng, miệng, tai… gây ra các bệnh về rặng miệng, viêm tai, viêm mũi xoang…
- Viêm amidan do vi khuẩn liên cầu nhóm A (St. pyogenes) có thể gây suy tim, viêm cầu thận cấp, viêm khớp…
Do vậy, khi bị viêm amidan người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Viêm amidan mãn tính có gây ung thư không
Trường hợp bệnh tình quá nặng, điều trị nhiều lần không khỏi sẽ làm tăng nguy cơ mắc ung thư amidan. Tuy nhiên điều này còn phụ thuộc vào khả năng miễn dịch và cơ địa của từng người bệnh.
Viêm amidan mãn tính có chữa được không
Viêm amidan mạn tính là một chứng bệnh dai dãng, khó điều trị rứt điểm. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu người bệnh điều trị đúng phương pháp và loại bỏ được các yếu tố gây bệnh.
Viêm amidan mãn tính có nên cắt không
Như đã nói: viêm amidan kéo dài có nghĩa rằng vùng tai mũi họng đang có ổ viêm. Do đó, cắt amidan không giải quyết được nguồn gốc của vấn đề viêm nhiễm. Những người bị viêm amidan mạn tính rù đã cắt amidan, thì vẫn có nguy cơ bị viêm họng hạt, vi các lympho bào ở thành học sẽ phát triển mạnh hơn để bù đắp vào phần amidan bị cắt bỏ.
Khi nào nên cắt amidan
- Amidan sưng quá to chèn ép gây bí tắc đường hô hấp, bệnh nhân khó thở.
- Bệnh nhận không đáp ứng điều trị nội khoa.
- Bệnh nhân đã điều trị nội khoa > 6 tuần mà bệnh không thuyên giảm.
- Amidan chỉ sưng to 1 bên, viêm amidan mãn tính nổi hạch ở cổ, nghi ngờ ung thư.
- Viêm amidan gây ra các biến chứng viêm tai, viêm xoang, viêm mũi họng, viêm cầu thận, suy tim…
Những trường hợp không nên cắt
- Trẻ dưới 4 tuổi.
- Bệnh nhân mắc bệnh rối loạn đông máu.
- Phụ nữ có thai hoặc đang trong kỳ kinh.
Thực tế hiện nay, phẩu thuật cắt amidan được chỉ định khá bừa bãi tại các phòng khám. Do đó, người bệnh cần suy nghĩ kỹ, trước khi tiến hành phẩu thuật cắt amidan mãn tính.
Điều trị viêm amidan mãn tính
Nguyên tắc: Điều trị triệu chứng khi bệnh tái phát thành từng đợt cấp.
Đơn thuốc điều trị viêm amidan mãn tính bao gồm:
Thuốc kháng sinh:
| Nhóm beta lactam | Nhóm macrolide |
Iba-mentin 250mg; Acid cluvulanic 31,25mg.
|
Erythromycin 500mg.
|
Amoxicilin 250mg dạng gói.
|
Roxithromycin 150mg.
|
Amoxicilin 500mg dạng viên.
|
Clarythromycin 250mg.
|
| Trong trường hợp viêm amidan mãn tính do liên cầu tan huyết nhóm A, phải tiến hành điều trị bằng kháng sinh chống liên cầu như: pennicilin G. | |
- Thuốc giảm xung huyết: các men chống viêm alpha choay, amitase.
- Thuốc kháng viêm: betadine, oropivalone, lysopaine.
- Thuốc hạ sốt: paracetamol, aspirin.
- Thuốc ngậm: Tyrotab.
- Dung dịch xúc miệng: Cineline.
Lưu ý:
- Dùng thuốc theo đúng đơn thuốc và chỉ dẫn của bác sĩ.
- Đơn thuốc bên trên chỉ giúp khắc phục các triệu chứng của bệnh trong những đợt cấp, không giải quyết được tân gốc vấn đề viêm nhiễm.
- Để bệnh không tái phát người bệnh nên đi khám tổng thể tai mũi họng, điều trị triệt để các chứng bệnh liên quan.
Chữa viêm amidan mãn tính bằng đông y
Phương pháp điều trị viêm amidan mãn tính bằng thuốc Đông y cũng là một cách trị viêm amidan hiệu quả bởi những ưu điểm vượt trội không thể thay thế.
Nếu như thuốc tân dược chỉ tập trung vào điều trị triệu chứng, coi hết triệu chứng là khỏi bệnh, thì Đông y lại quan niệm lấy con người là gốc, bệnh tật là ngọn cần bắt đầu điều trị từ nguyên nhân gây bệnh do đó có thể giúp điều trị amidan mãn tính hiệu quả cao, ít tái phát.
Sau đây là một số cách chữa viêm amidan mãn tính tại nhà bằng thuốc đông y, được nhiều người bệnh áp dụng thành công.
Bài thuốc trị viêm amidan mãn tính thể âm hư
Triệu chứng: amidan sưng đau, sốt nhẹ, miệng khô, hơi thở có mùi hôi, ho khan dai dẵng.
Bài thuốc: Đan bì 9g, xạ can 6g, ngưu tất 12g, sinh địa 16g, bạch linh 9g, tri mẫu 8g, tang bì 12g, hoài sơn 12g, trạch tả 9g, thiên hoa 8g, sơn thù 8g, huyền sâm 12g, địa cốt bì 8g.
Tất cả nguyên liệu trên làm thành 1 thang, cho vào ấm cùng 1 lít nước sắc còn 200ml thì dừng. Chia ra làm 2 lần uống hết trong ngày.1 liệu trình điều trị kéo dài trong 15 ngày, sau 10 ngày bệnh sẽ thuyên giảm rõ rệt.
Bài thuốc chữa viêm amidan mãn tính thể khí hư
Triệu chứng như: bệnh thường xuyên tái phát gây sưng đau amidan, da vàng xạm, chân tay đau mỏi, sắc mặt nhạt.
Bài thuốc: Quy đầu 10, bạch truật 12, hạnh nhân 10, hoàng kỳ 24, trần bì 12, long nhãn 10, cam thảo 10, thăng ma 12, nhân sâm 12, sài hồ 12, hoàng cầm 10.
Tất cả nguyên liệu trên làm thành 1 thang, các sắc và sử dụng như bài thuốc trị viêm amidan do âm hư.
Bài thuốc trị viêm amidan mãn tính do huyết ứ
Triệu chứng: ho kéo dài lâu ngày, họng sưng đau sắc tối, chất họng sạm.
Bài thuốc: quế chi 5g, xạ can 10g, xuyên khung 15g, cam thảo 8g, cát cánh 5g, quy đầu 10g, đan sâm 18g, xích thước 10g, đào nhân 10g.
Cho tất cả nguyên liệu trên vào ấm sắc cùng 1l nước, sắc nhỏ lữa đến khi còn lại 200ml thì dừng. Ngày uống 2 lần (sáng/tối) sau các bữa ăn chính, 1 liệu trình dùng 15 ngày.
Để việc điều trị viêm amidan hiệu quả cao, dứt điểm ngoài kiên trì sử dụng thuốc người bệnh cận kết hợp với nghỉ ngơi, ăn uống điều độ, hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích.
Viêm amidan mãn tính nên ăn gì, kiêng gì
Việc ăn uống thế nào đóng 1 vài trò rất lớn trong điều trị viêm amidan. Theo đó người bị viêm amidan mãn tính nên ăn hoặc kiêng những thực phẩm sau:
- Những thực phẩm bỗ dưỡng như trứng, sữa, gan, thịt nạc.
- Tăng cường ăn rau xanh đặc biệt là những loại rau củ chứa nhiều vitamin C.
- Kiên ăn những thực phẩm cay, nóng, chứa nhiều gia vị.
- Kiên ăn những thực phẩm khô cứng, thô ráp.
- Kiêng những thực phẩm nhiều dầu mỡ, chấ béo, đường.
- Hạn chế hoặc bừ bỏ rượu bia, thuốc lá, nước gọt có ga và các chất kích thích.
- Không ăn những món sống như: gõi, nộm, rau sống….
Trên đây là những chia sẻ của Bác Sĩ: Nguyễn Văn Loãn về bệnh viêm amidan mãn tính. Hy vọng bài viết này có thể đem đến cho các bạn những kiến thức bổ ích, giúp phòng tránh và chữa trị bệnh hiệu quả. Nếu có bất cứ câu hỏi nào vui lòng để lại bình luận bên dưới, hoặc liên hệ với chúng tôi để được giải đáp. Đừng quên chia sẻ những kiến thức này đến bạn bè và người thân.