Lác đồng tiền là một bệnh da liễu phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt vào mùa nắng nóng hoặc thời tiết ẩm, là điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển. Lác đồng tiền rất dễ lây lan và chuyển biến mãn tính nếu không được điều trị sớm. Vậy bệnh hắc lào là gì? nguyên nhân do dâu, điều trị bằng cách nào hiệu quả. Cùng tham khảo bài viết dưới đây.
Bệnh lác đồng tiền là gì?
Lác đồng tiền hay còn gọi là bệnh hắc lào là một bệnh thuộc nhóm bệnh da liễu nhiễm trùng da do vi nấm. Các loại vi nấm chủ yếu thuộc nhóm Dermatophytes bao gồm:
- Epidermophyton
- Microsporum
- Trichophyton
Ở da người bình thường luôn tồn tại một lượng nhất định các loại vi nấm này, khi các loại vi nấm này gặp điều kiện thuận lợi sẽ phát triển mạnh mẽ tấn công vào mô da và làm khởi phát các triệu chứng lác đồng tiền. Ngoài những biểu hiện ở bề mặt da, lác đồng tiền còn gây ngứa ngát cực kỳ khó chịu.
Lác đồng tiền có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, điển hình nhất là cở các khu vực nếp gấp lớn, nhiều mồ hôi như: lác đồng tiền ở hang, lác đông tiền trên mặt, lác đông tiền ở mông, bộ phận sinh dục, tay, lưng…
Nguyên nhân gây bệnh lác đồng tiền
Như đã nói ở trên nguyên nhân gây lác đồng tiền là do sực phát triển quá mức của các loại vi nấm nhóm Dermatophytes. Các yếu tố chính kiến các vi nấm này phát triển mạnh mẽ gây lác đông tiền bao gồm:
- Người có vệ sinh kém, thường xuyên không tắm rửa hoặc tiếp xúc với các nguồn nước ô nhiễm.
- Thời tiết nóng ẩm, đây là điều kiện thuận lợi để các vi nấm và vi khuẩn phát triển.
- Hệ miễn dịch của cơ thể yếu, những người mắc các bệnh như tiểu đường, nhiễm HIV…
- Sử dụng chung quần áo, đồ dùng cá nhân với người mắc bệnh lác đồng tiền như khăn tắm, khăn mặt, ngủ chung….
- Mặc quần áo quá chật, bó sát cơ thể, khi cơ thể ra nhiều mồ hôi là điều kiện lý tưởng khởi phát lác đồng tiền.
- Tiếp xúc nhiều với các loại động vật nhiễm vi nấm cũng là một nguyên nhân phổ biến.
Các triệu chứng điển hình của bệnh lác đồng tiền
So với các bệnh lý ngoài da khác thì bệnh lác đồng tiền thường có những dấu hiệu đặc trưng hơn. Có thể nhận biết bệnh thông qua một số dấu hiệu điển hình dưới đây:
- Tổn thương da thường có hình tròn hoặc hình bầu dục với ranh giới rất rõ ràng so với vùng da khỏe mạnh xung quanh
- Cạnh rìa lác đồng tiền có thể xuất hiện những nốt mụn nhỏ li ti
- Theo thời gian, mụn nước thường sẽ có xu hướng nghiêm trọng dần, đôi khi tạo thành một mảng da tổn thương lớn
- Vùng da bị bệnh có thể hơi nhô cao lên và sần sùi hơn những vùng da xung quanh
- Tổn thương da kích hoạt chung với tình trạng ngứa ngáy khó chịu rất khó chịu
- Khi đổ nhiều mồ hôi, cơn ngứa sẽ trở nên dữ dội hơn
- Tổn thương da đôi khi còn kèm theo bong tróc vảy trên bề mặt
Tùy thuộc vào vị trí bùng phát bệnh mà các biểu hiện có thể sẽ có những điểm khác biệt nhất định. Trên đây là những triệu chứng chung đặc trưng khi bệnh kích hoạt ở bẹn, háng, nách, ngực, mông hay tay chân.
Trường hợp bệnh kích hoạt trên da đầu thì có thể gây tổn thương là một vết sưng hay đau nhỏ. Sau đó thường gây bong tróc vảy khiến vùng da đầu bị bệnh mềm và đau, nhất là khi chạm vào. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể sẽ bị rụng tóc theo từng mảng.
Bệnh lác đồng tiền có lây không? Có nguy hiểm không?
Theo nhận định của các chuyên gia Da liễu, lác đồng tiền là bệnh nhiễm trùng da do nấm có thể lây nhiễm rất nhanh thông qua nhiều con đường khác nhau. Bệnh không chỉ lây nhiễm từ người sang người mà còn có nguy cơ lây từ động vật sang cho người.
- Con đường lây nhiễm của bệnh lác đồng tiền có thể là:
- Tiếp xúc trực tiếp da qua da với người bệnh
- Sử dụng chung khăn tắm, quần áo hay các vật dụng cá nhân
- Lây qua các hành động ôm ấp hay cho thú nuôi ngủ chung nếu chúng mang mầm bệnh
- Tiếp xúc với môi trường bị nhiễm vi nấm
Lác đồng tiền mặc dù không phải là bệnh ngoài da quá nghiêm trọng nhưng lại gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống. Tình trạng ngứa ngáy khó chịu dữ dội mà bệnh gây nên ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ, công việc. Còn tổn thương da thì gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến tâm lý.
Tình trạng sẽ tồi tệ hơn khi tổn thương da lan tỏa trên diện rộng, nặng nề và khó điều trị. Đồng thời còn tiềm ẩn nguy cơ bội nhiễm da gây mưng mủ, sưng đau, tổn thương chậm lành và để lại thâm sẹo.
Không ít trường hợp mầm bệnh còn ẩn dưới da và lây lan vào máu khiến lác đồng tiền tái đi tái lại liên tục. Lúc này, bệnh kích hoạt ở dạng mãn tính, rất khó kiểm soát và chữa trị triệt để.
Các cách trị lác đồng tiền hiệu quả
Lác đồng tiền là bệnh nhiễm trùng da mà tác nhân kích hoạt và vi nấm. Chính vì vậy, triệu chứng của bệnh và tổn thương da chỉ được kiểm soát hoàn toàn khi vi nấm được tiêu diệt. Bệnh lý này sẽ không thể tự khỏi khi chưa nhận được sự can thiệp kịp thời và đúng đắn.
Dưới đây là một số giải pháp điều trị có thể đáp ứng với bệnh lác đồng tiền:
1. Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn từ bác sĩ
Để có được quá trình chữa trị bằng thuốc đúng đắn, tốt nhất người bệnh nên chủ động tìm gặp bác sĩ. Căn cứ vào mức độ tổn thương da và biểu hiện của các biểu hiện đi kèm mà bác sĩ sẽ kê toa các loại thuốc phù hợp.
điều trị bệnh lác đồng tiền có thể kết hợp thuốc chữa trị tại chỗ với các thuốc đường uống. Bao gồm:
- Thuốc kháng nấm dạng kem bôi: Giúp ức chế hoạt động của vi nấm, đồng thời cải thiện các dấu hiệu ngứa ngáy, đau rát mà bệnh gây nên. Các loại được dùng phổ biến nhất là econazol, ketoconazol, miconazol…
- Các thuốc điều trị tại chỗ khác: dung dịch ASA (gồm natri salicylat và acid acetylsalicylic), dung dịch cồn BSI (bao gồm acid salicylic, acid benzoic và lod) hay antimycose (chứa acid boric, acid benzoic và acid salicylic). Các loại thuốc này có tác dụng tiêu diệt, đồng thời ngăn chặn vi nấm sinh sôi trên diện rộng.
- Thuốc kháng nấm đường uống: Thường sẽ được chỉ định khi tổn thương da kích hoạt trên diện rộng. Kết hợp thuốc uống với thuốc dạng bôi kháng nấm sẽ nâng cao được hiệu quả chữa trị. Fluconazole, ketoconazol, griseofulvin, itraconazole… là các loại thuốc kháng nấm đường uống có thể được bác sĩ chỉ định.
- kháng sinh đường uống: Sẽ được chỉ định trong trường hợp tổn thương da có kích hoạt bội nhiễm. Dùng kháng sinh sẽ ức chế nhanh tình trạng nhiễm trùng, ngăn chặn tổn thương da sâu và nghiêm trọng thêm.
Ngoài ra, tùy thuộc vào hiện trạng bệnh ở từng đối tượng mà bác sĩ có thể chỉ định thêm một số thuốc khác để hỗ trợ chữa trị. Bất cứ loại thuốc nào cũng đều tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các tác dụng ngoại ý và tình huống rủi ro. Chính vì thế cần nghiêm túc tuân thủ kế hoạch dùng thuốc mà bác sĩ yêu cầu. Khi có bất thường phát sinh, cần chủ động báo cáo lại ngay để được hướng dẫn xử lý kịp thời.
2. Mẹo tự nhiên chữa trị ở nhà
Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh có thể kết hợp thêm các cách chữa ở nhà từ tự nhiên để hỗ trợ kiểm soát triệu chứng. Vừa giúp giảm ngứa ngáy, thúc đẩy tổn thương da nhanh lành, ngăn ngừa bội nhiễm lại có thể hạn chế được tình trạng lạm dụng thuốc Tây.
Mẹo chữa tại nhà cho bệnh lác đồng tiền bao gồm:
Chữa lác đồng tiền bằng lá trầu không
Dùng lá lá trầu chữa bệnh lác đồng tiền là mẹo dân gian được ứng dụng rất phổ biến hiện nay. Phương pháp này rất phù hợp khi tổn thương da mới vừa kích hoạt, chưa có triệu chứng trợt loét hay bị bội nhiễm.
Lá trầu không với đặc tính sát khuẩn và kháng viêm tốt có thể đáp ứng với biểu hiện của bệnh. Đồng thời các hoạt chất cineol, methyl eugenol hay estragol còn giúp giảm ngứa ngáy, hỗ trợ tái tạo mô da và tăng khả năng phục hồi tế bào da mới.
- Chuẩn bị 5 – 7 lá lá trầu tươi cùng với 1 ít muối hạt
- lá trầu đem ngâm rửa với nước muối loãng 10 phút rồi vớt ra để ráo
- Cho vào cối giã nát cùng vài ba hạt muối
- Vắt lấy dịch ép và loại bỏ phần bã đi
- Vệ sinh vùng da cần điều trị rồi thoa dịch ép trầu không lên
- massage vài phút, để thêm 15 phút nữa rồi làm sạch với nước ấm
Dùng nghệ chữa bệnh lác đồng tiền
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nghệ là nguyên liệu có khả năng kháng khuẩn, kháng viêm và ức chế sự tăng trưởng của vi nấm. Nhờ đó mà có thể đáp ứng tốt với những dấu hiệu của bệnh lác đồng tiền.
Người bệnh có thể kết hợp nghệ với dầu dừa để nâng cao tính công hiệu. Sự kết hợp này không chỉ giúp làm dịu da, giảm ngứa mà còn khiến cho làn da tránh khô ráp, bong tróc và tăng cường đề kháng tự nhiên.
- Trộn lẫn 1 thìa cà phê bột nghệ cùng 1 ít dầu dừa để thu được hỗn hợp sền sệt.
- Vệ sinh vùng da tổn thương, lau khô rồi thoa hỗn hợp này lên.
- Để khô tự nhiên trong vòng 15 – 20 phút rồi dùng nước ấm rửa sạch.
Chữa bệnh lác đồng tiền bằng tỏi
Tỏi là nguyên liệu có hàm lượng cao allicin hoạt động như một loại chất kháng sinh tự nhiên có khả năng diệt khuẩn và chống nấm tuyệt vời. Nhờ đó mà có thể giúp ức chế sự phát triển của vi nấm, cải thiện tổn thương da do lác đồng tiền.
- Chuẩn bị 3 – 5 tép tỏi tươi đem lột sạch vỏ
- Cho vào cối giã nát rồi thêm chút nước để vắt lấy nước cốt
- Vệ sinh vùng da cần chữa trị, thấm khô bằng khăn mềm
- Dùng tăm bông nhúng vào dịch ép tỏi rồi bôi trực tiếp lên tổn thương da
- Chờ khô rồi bôi thêm 2 – 3 lớp nữa
- Sau đó để khô tự nhiên khoảng nửa tiếng đồng hồ rồi rửa lại với nước sạch
Các biện pháp phòng bệnh lác đồng tiền hiệu quả
Lác đồng tiền là bệnh lý không chỉ dễ bùng phát mà còn có nguy cơ lây nhiễm rất cao. Để giảm bớt nguy cơ mắc bệnh, bạn cần thực hiện tốt một số khuyến nghị sau đây:
- Thường xuyên vệ sinh cá nhân, tắm rửa sạch sẽ và lau khô các vị trí da có nếp gấp. Đặc biệt là khi da đổ nhiều mồ hôi, sau khi chơi thể thao, đi bơi hay quan hệ tình dục.
- Mặc quần áo rộng thoáng với các chất liệu có khả năng thấm hút mồ hôi tốt.
- Tuyệt đối không mặc chung quần áo, dùng chung khăn tắm hay các vật dụng cá nhân với người khác. Nhất là những người đang mắc bệnh lác đồng tiền.
- Không ôm hôn, ngủ chung hoặc quan hệ tình dục với người bệnh.
- Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, giữ cho không gian sống luôn sạch sẽ và thông thoáng để giảm bớt sự sinh sôi của vi nấm.
- hạn chế tiếp xúc với chó mèo hoặc các loại thú nuôi khác trong nhà. Tốt nhất không ôm hôn, cho chúng chạy nhảy lên giường ghế hay ngủ chung với chúng.
- Giặt quần áo, chăn, drap trải giường thường xuyên và phơi nơi có ánh sáng mặt trời để ngừa vi nấm phát triển.
- Tuyệt đối không cào gãi hay chà xát mạnh lên vùng da tổn thương. Bởi thói quen này có thể khiến cho vi nấm lây lan và làm bùng phát bệnh.
- Chăm sóc và bảo vệ da thật tốt, uống đủ nước và thường xuyên dưỡng ẩm để nâng cao khả năng miễn dịch tự nhiên cho làn da.
Lác đồng tiền là bệnh da liễu lành tính, tương đối dễ kiểm soát nhưng nếu không nghiêm túc điều trị thì những rủi ro ngoại ý vẫn có thể phát sinh. Chính vì thế, tốt nhất nên thăm khám để được bác sĩ hướng dẫn chữa trị cũng như chăm sóc đúng cách.