Sùi mào gà là một căn bệnh xã hội phổ biến hiện nay. Sùi mào gà không những gây nguy hiểm cho người bệnh là còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sinh hoạt, và tâm lý của người bệnh. Vậy bệnh sùi mào gà là gì? nguyên nhân, triệu chứng và các điều trị sùi mào gà như thế nào? Cùng tìm hiểu tất cả những thông tin này trong bài viết dưới đây của incontinet.
Kết quả thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho thấy, tỷ lệ người mắc bệnh sùi mào gà ít nhất một lần trong đời chiếm đến 50%. Đây là một bệnh lây truyền qua đường tình dục nguy hiểm với những biến chứng phức tạp như ung thư cơ quan sinh dục, vô sinh, gây thai lưu, sảy thai, sinh non và có thể lây truyền từ mẹ sang con…
Bệnh sủi mào gà là gì?
sủi mào gà, hay mụn cóc sinh dục, bệnh mồng gà, là một bệnh truyền nhiễm lây qua đường tình dục phổ biến do virus gây ra, với dấu hiệu là những nốt sùi mềm trên bộ phận sinh dục kèm theo đau đớn, ngứa ngáy khó chịu, khó chịu. Virus gây sủi mào gà là Human Papillomavirus (HPV).
Một số người xuất hiện mụn cóc sinh dục trong vòng vài tuần sau khi nhiễm bệnh, nhưng cũng có trường hợp vài tháng hoặc vài năm. Thậm chí, hầu hết các trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng hoặc không được phát hiện. Tỷ lệ người có biểu hiện rõ rệt rất thấp, chỉ khoảng 1-2% trường hợp. Vì vậy mà người bệnh rất khó xác định tình trạng của mình và vô tình lây truyền virus cho người khác.
Biểu hiện bệnh sùi mào gà ở cả nam và nữ
Bệnh sùi mào gà lây truyền qua đường quan hệ tình dục, bao gồm cả quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo và hậu môn. Nốt sùi có thể tồn tại bên trong hoặc bên ngoài cơ quan sinh dục nên đôi khi người bệnh không phát hiện được.
Ở giai đoạn mới hình thành, các nốt sùi thường rất nhỏ, màu da hoặc hơi sẫm hơn. Phần đầu của các nốt có hình dạng giống như chiếc mào gà hay bông súp lơ và sờ vào thấy mịn hoặc hơi gồ ghề. Bên cạnh đó, chúng cũng có thể xuất hiện dưới dạng một cụm mụn cóc hoặc chỉ một mụn cơm. Ngoài ra, tùy theo giới tính, dấu hiệu sủi mào gà có thể khác nhau.
Dấu hiệu sủi mào gà ở nam
Sùi mào gà ở nam giới có thể xuất hiện ở dương vật, bìu, háng, đùi, bên trong hoặc xung quanh hậu môn.
Nốt sùi màu da, nâu hoặc hồng ở vùng sinh dục gây cảm giác khó chịu, ngứa ngáy khó chịu, chảy máu sau khi quan hệ tình dục. Ngoài ra, mụn cóc sinh dục cũng có thể xuất hiện trên môi, miệng, lưỡi hoặc cổ họng của người có quan hệ tình dục bằng miệng với người nhiễm virus HPV.
Dấu hiệu sủi mào gà ở nữ
Các nốt sùi do nhiễm virus HPV ở nữ giới có thể xuất hiện bên trong hoặc ngoài âm đạo, hậu môn, cổ tử cung.
Tương tự như nam giới, sủi mào gà ở nữ có các nốt sùi cũng có thể xuất hiện ở một số nơi khác trên cơ thể người phụ nữ và gây nên tình trạng: tiết dịch âm đạo, ngứa ngáy, nóng rát, đau và/hoặc chảy máu khi quan hệ tình dục…
Người bệnh nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa khi cảm thấy các biểu hiện nêu trên hoặc khi cơ thể có những triệu chứng như:
- Kích ứng hoặc ngứa bộ phận sinh dục
- Đau đớn khi quan hệ tình dục
- Đau rát khi tiểu, tiểu khó
- Cơ quan sinh dục tiết dịch bất thường, có mùi hôi, tấy đỏ…
Các chủng virus gây bệnh sùi mào gà
Virus gây sùi mào gà là Human Papillomavirus (HPV). Loại virus này gồm khoảng 150 chủng với ít nhất 30-40 chủng lây nhiễm qua đường quan hệ tình dục. Nhưng chỉ một số chủng có thể gây nên sùi mào gà. Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, có hai nhóm phổ biến gây ra hai tình trạng bệnh sùi mào gà gồm:
- Chủng HPV-16 và HPV-18 thuộc nhóm nguy cơ cao, có khả năng gây ung thư cổ tử cung, dương vật, âm hộ, âm đạo, hậu môn, hầu họng…
- Chủng HPV-6 và HPV-11 thuộc nhóm lành tính. Tuy nhiên, sủi mào gà khổng lồ (u Buschke-Lowenstein) rất hiếm gặp và được xem là một dạng của ung thư biểu mô tế bào vảy dạng nhú do HPV 6 và 11 gây nên. Bệnh có đặc điểm là xâm lấn xuống dưới trung bì. Bệnh học có những vùng lành tính xen kẽ các tế bào thượng bì bất thường hoặc các tế bào biệt hóa ung thư tế bào vảy (SCC).
Nguyên nhân gây bệnh sủi mào gà sinh dục
Virus Human Papillomavirus (HPV) là nguyên nhân gây ra bệnh sùi mào gà sinh dục. Loại virus này gồm khoảng 150 chủng với ít nhất 40 chủng lây nhiễm qua đường quan hệ tình dục. Trong đó, 2 chủng phổ biến gây bệnh sủi mào gà là HPV-16 và HPV-18 thuộc nhóm nguy cơ cao, vì có khả năng gây ung thư cổ tử cung, dương vật, âm hộ, âm đạo, hậu môn, hầu họng… Chủng HPV-6 và HPV-11 cũng có thể gây nên bệnh sùi mào gà, u nhú đường hô hấp tái phát, nhưng lại không tiến triển thành ung thư. (2)
Các yếu tố nguy cơ của bệnh sùi mào gà:
- Hầu hết người có quan hệ tình dục đều sẽ bị nhiễm virus tại một thời điểm nào đó trong đời. Ngoài ra, các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm bệnh bao gồm:
- Quan hệ tình dục không có dụng cụ bảo vệ
- Quan hệ tình dục khi không biết tiền sử tình dục của bạn tình
- Có nhiều bạn tình
- Nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác
- Quan hệ tình dục sớm
- Hệ miễn dịch kém như nhiễm HIV hoặc dùng thuốc chống thải ghép
- Người dưới 30 tuổi
- Người hút thuốc lá
- Có mẹ bị nhiễm virus HPV
Bệnh sủi mào gà có nguy hiểm không?
Sủi mào gà là một trong những bệnh rất nguy hiểm, với khả năng lây truyền nhanh, khiến cho người bệnh cảm thấy rất đau đớn, khó chịu, tự ti… Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng phác đồ, bệnh có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của người bệnh. Cụ thể như:
Phát triển thành ung thư
Sủi mào gà có khả năng gây bệnh ung thư ở cả nam lẫn nữ. Các kết quả thống kê cho thấy, khoảng 10,2% phụ nữ bị sủi mào gà ở cổ tử cung, 5% ở âm đạo, 5% ở hậu môn có thể phát triển thành ung thư. Ở nam giới, 15% trường hợp nhiễm virus HPV chuyển thành ung thư dương vật.
Người bệnh cũng có thể bị ung thư vòm họng, cổ họng… khi bị bệnh sủi mào gà do có quan hệ tình dục bằng đường miệng.
Ảnh hưởng đến thai kỳ
Trong quá trình mang bầu, nồng độ hormone trong cơ thể của người phụ nữ tăng cao. Đây là nguyên nhân khiến cho các nốt sùi to lên, lan rộng hơn và gây chảy máu. Các nốt sùi mào gà không chỉ gây khó khăn cho việc đi vệ sinh do kích thước tăng dần, mà còn có thể làm giảm sự co giãn của mô âm đạo, ảnh hưởng đến quá trình sinh nở tự nhiên, khiến cho thai phụ khó sinh bằng ngả âm đạo.
Tuy rất hiếm gặp, ở 4/100.000 trẻ sinh ra sống, nhưng một số trẻ sơ sinh có mẹ bị bệnh sủi mào gà cũng có nguy cơ bị u nhú thanh quản khiến cho trẻ khàn giọng, khóc yếu… Trong trường hợp nặng bệnh có thể lan sang khí quản, phổi, gây tắc nghẽn đường thở.
Ảnh hưởng khả năng sinh sản
Bệnh sùi mào gà có thể làm biến dạng dương vật, tắc nghẽn ống dẫn tinh, tắc niệu đạo, ung thư cổ tử cung… ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của cả hai giới. Một số nghiên cứu còn cho biết, sự xuất hiện của virus HPV trong tinh dịch làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng, có thể gây vô sinh ở nam. Nếu tinh trùng chứa HPV thụ tinh với trứng cũng có thể làm tăng nguy cơ sảy thai.
Giai đoạn phát triển của bệnh sủi mào gà
Theo quá trình phát triển của sủi mào gà, nhiều chuyên gia chia bệnh làm 5 giai đoạn tương ứng với các dấu hiệu dưới đây:
Giai đoạn ủ bệnh: Đây là giai đoạn người bệnh tiếp xúc với mầm bệnh cho đến khi xuất hiện nốt sùi đầu tiên. Khoảng thời gian này có thể vài tuần, vài tháng hoặc lên đến vài năm. Thông thường là khoảng 3 tháng.
Giai đoạn khởi phát: Hiểu một cách đơn giản, đây là sủi mào gà giai đoạn đầu. Người bệnh xuất hiện nốt sang thương nhỏ, màu nhạt, nằm rải rác…
Giai đoạn phát triển: Ở giai đoạn này, các nốt sùi phát triển mạnh về kích thước, số lượng, vị trí… ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và quá trình sinh hoạt.
Giai đoạn biến chứng: Trong dân gian, đây được gọi là sùi mào gà giai đoạn cuối. Người bệnh có triệu chứng bội nhiễm, vùng bị tổn thương bị sưng tấy, tiết dịch, loét, dễ chảy máu. Một số người có biến chứng sang ung thư hậu môn, vòm họng…
Giai đoạn tái phát: Sau khi chữa khỏi, người bệnh vẫn có nguy cơ tái đi tái lại từ chính người bạn tình hoặc do virus trong cơ thể chưa được loại bỏ hoàn toàn. Thông thường, tình trạng của người bị tái lại sùi mào gà sẽ nặng hơn nguyên phát.
Xét nghiệm chẩn đoán bệnh sùi mào gà
Ngoài quan sát nốt sùi mào gà bằng mắt thường, bác sĩ còn chỉ định người bệnh thực hiện các biện pháp chẩn đoán cận lâm sàng như sau:
Xét nghiệm máu: Các bệnh lây qua đường tình dục như bệnh lậu, giang mai, chlamydia… thường có mối quan hệ với sủi mào gà. Vì thế, người bệnh cần được kiểm tra sự xuất hiện của các vi khuẩn này trong máu để xác định nguyên nhân gây bệnh và các yếu tố nguy cơ.
Khám hậu môn: sùi mào gà có thể không xuất hiện ở bộ phận sinh dục, vùng miệng, nhưng lại tồn tại sâu bên trong hậu môn. Do đó, bác sĩ có thể khám hậu môn bằng dụng cụ chuyên dụng để tìm nốt sùi ở bên trong.
Khám vùng chậu: Với phụ nữ, bác sĩ có thể chỉ định phết tế bào cổ tử cung (xét nghiệm Pap) khi thăm khám vùng chậu để kiểm tra những thay đổi ở cổ tử cung do mụn cóc sinh dục gây ra (nếu có). Người bệnh cũng có thể được soi cổ tử cung để kiểm tra, sinh thiết âm đạo và cổ tử cung… Việc soi cổ tử cung và xét nghiệm HPV được thực hiện khi tình trạng sủi mào gà tái phát lại nhiều lần nhằm mục đích giám sát những bất thường tế bào học và mô học ở tử cung để đánh giá tình trạng bệnh và ngăn ngừa, kiểm soát nguy cơ ung thư cổ tử cung.
Sinh thiết: Bác sĩ cũng có thể chỉ định sinh thiết và gửi mẫu mô đi đánh giá giải phẫu bệnh. Việc này nhằm khảo sát hình ảnh mô bệnh học, định type virus HPV, xác định ADN của virus và tiên lượng về nguy cơ ung thư cho người bệnh.
Điều trị sủi mào gà
Theo các chuyên gia Nam học, việc chữa trị sùi mào gà cần phải tuân thủ nguyên tắc đầu tiên là loại bỏ sang thương và những thương tổn tiền ung thư đến từ nguyên nhân nhiễm virus HPV; kiểm soát nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác để tránh làm cho bệnh sủi mào gà chuyển biến xấu, đồng thời điều trị cho cả đối tác của bệnh nhân, nhằm ngăn ngừa tình trạng tái nhiễm.
chữa trị bằng thuốc
Hiện nay, bệnh sùi mào gà có thể được chữa trị bằng các biện pháp sau đây:
Imiquimod (Aldara): Loại thuốc này được chỉ định cho người lớn và trẻ em từ 12 tuổi trở lên, hiện nay chưa có dữ liệu về sự an toàn đối với phụ nữ có thai và trẻ em dưới 12 tuổi. Thuốc có khả năng tăng cường miễn dịch tại chỗ. Tuy nhiên, thuốc này được dùng ngoài da và gây phản ứng viêm tại chỗ như : đỏ da, kích ứng, chai, loét, trợt, mụn nước và giảm sắc tố…
Axit trichloroacetic: Loại axit này tương tự như axit axetic, được sử dụng trong điều trị thẩm mỹ, chữa mụn cóc và sùi mào gà. Thuốc cũng có thể gây các tác dụng phụ như kích ứng da nhẹ, bao gồm ngứa, sưng, đau… Có thể dùng cho người đang có thai.
Podophyllin 25% và Podofilox: Đây là một loại nhựa cây có công dụng phá hủy các mô của nốt sủi mào gà. Tuy nhiên, podofilox, hợp chất có hoạt tính tương tự như Podophyllin 25%, không dùng cho khu vực bên trong cơ quan sinh dục và chống chỉ định với phụ nữ mang thai.
Interferon hoặc 5-fluorouracin: Đây là loại thuốc được dùng theo đường tiêm, có tác dụng tăng cường sức đề kháng tự nhiên của cơ thể, từ đó giúp tiêu diệt virus HPV. Tuy nhiên, thuốc chỉ phù hợp với những tổn thương nhỏ, ít nghiêm trọng vì có thể gây nhiều tác dụng và có chi phí tương đối cao.
Bệnh sủi mào gà không thể chữa trị bằng các loại thuốc chữa mụn cóc thông thường hoặc các thuốc không kê đơn. Do đó, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc hoặc mua tại hiệu thuốc, mà cần đến bệnh viện để kiểm tra tình trạng cụ thể và được kê toa thuốc phù hợp, nhằm tránh biến chứng và nguy cơ nhờn thuốc.
Điều trị bằng thủ thuật, phẫu thuật
Nếu việc chữa trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả, người bệnh có thể cần được thực hiện một số thủ thuật nhỏ để loại bỏ nốt sùi. Các biện pháp đó bao gồm:
Cryotheraphy (Liệu pháp lạnh): Thủ thuật này sử dụng nitơ lỏng (-196 độ C) gây đóng băng tế bào nhiễm bệnh, gây nên tổn thương không hồi phục màng tế bào. Bác sĩ xịt hoặc dùng tăm bông chấm tổn thương cho đến khi xuất hiện quầng ô đông lạnh 1mm quanh tổn thương, thời gian quang đông từ 5-20 giây, mỗi lần 1-2 chu kì đông lành và lặp lại 1-3 lần/tuần tối đa 12 tuần. Công dụng phụ của cách này là gây đau, hoại tử, bọng nước, sẹo. Có thể cần gây tê vùng nếu nhiều hoặc tổn thương rộng. Tỉ lệ sạch tổn thương là 44 – 87%, tái phát 12 – 42% sau 1-3 tháng và có thể lên đến 59% sau sạch tổn thương 12 tháng. Áp lạnh bằng nitơ lỏng cần trang thiết bị khá đơn giản, rẻ tiền, an toàn cho phụ nữ có thai. Nhược điểm là người bệnh cần đến cơ sở y tế nhiều lần
Các cách vật lý loại bỏ, phá hủy tổn thương
Bao gồm: laser CO2, cắt nạo, đốt điện… Chỉ định ưu tiên cho các tổn thương sùi lớn, lan rộng, sùi ở niệu đạo, âm đạo, cổ tử cung và các tổn thương không đáp ứng chữa trị khác. Laser CO2 được lựa chọn nhiều hơn vì duy trì được giải phẫu, kiểm soát được độ sâu và dễ thực hiện hơn so với phẫu thuật cắt bỏ, ít chảy máu hơn và ít gây khó chịu hơn so với đốt điện. Chống chỉ định đốt điện cho người mang máy tạo nhịp tim, tổn thương ở gần hậu môn.
Người bệnh sẽ được gây tê tại chỗ khi tiến hành. Trong trường hợp tổn thương lớn, trong ống hậu môn hoặc trẻ em có thể gây mê toàn thân. Những phương pháp này có tác dụng loại bỏ hầu hết (89-100%) tổn thương trong một lần, tuy nhiên nguy cơ tái đi tái lại từ 19-29% và có nhược điểm bao gồm có thể để lại sẹo, thay đổi sắc tố, nứt hậu môn, tổn thương cơ thắt hậu môn.
Phương pháp chăm sóc người bệnh
Người bị sủi mào gà cần được có biện pháp chăm sóc phù hợp nhằm giảm bớt nguy cơ tổn thương lan rộng, ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và bạn tình. Sau chữa trị, người bệnh cũng cần được theo dõi sát sao để nhanh hồi phục và giảm bớt nguy cơ tái đi tái lại.
- Không tự ý sử dụng các loại thuốc chữa trị không kê đơn, nhất là các loại thuốc dùng ở các khu vực khác. Bởi sùi mào gà ở vùng sinh dục do chủng virus HPV khác, nên cần phải có một loại thuốc điều trị phù hợp.
- Sau khi chữa trị sủi mào gà, người bệnh nên chú ý yếu tố vệ sinh bằng cách sử dụng dung dịch rửa vùng kín có độ pH trung bình, tắm rửa thường xuyên, thay quần áo hàng ngày, không dùng chung vật dụng cá nhân với người khác. Hầu hết tổn thương đáp ứng trong 3 tháng chữa trị. Tuy nhiên tình trạng suy giảm miễn dịch và biến chứng điều trị có thể ảnh hưởng đến hiệu quả. Đối tác của bệnh nhân mắc sùi mào gà có thể nhiễm HPV mặc dù không nhìn thấy tổn thương, do vật xét nghiệm PCR HPV là không cần thiết đối với bạn tình. Thời gian tồn tại virus sau khi hết tổn thương chưa được biết rõ nên không có khuyến cáo rõ ràng về thời gian kiêng quan hệ tình dục. Bệnh nhân nên hạn chế quan hệ tình dục khi đang có tổn thương và trong thời gian chữa trị.
- Chế độ dinh dưỡng cho người sùi mào gà chủ yếu tập trung vào việc tăng cường sức đề kháng để đẩy lùi virus và ngăn cản nguy cơ tái nhiễm. Người bệnh không nên ăn thực phẩm cay nóng, chiên rán, thực phẩm dễ gây kích ứng và chất kích thích… ghi chú tăng cường rau xanh, trái cây, chất đạm lành mạnh. Đặc biệt chú ý các vitamin nhóm B, C và các chất chống oxy hóa mạnh như tỏi, hành…
Phương pháp phòng ngừa sủi mào gà
Nếu đang trong độ tuổi có sinh hoạt tình dục, bạn có thể thực hiện các giải pháp sau đây để bảo vệ bản thân và người bạn đời khỏi nguy cơ bị nhiễm hoặc lây lan HPV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác:
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục
- Kiểm tra định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ
- điều trị tận gốc các bệnh lây qua đường tình dục
- Trao đổi với bạn tình, nếu bạn bị nhiễm HPV để cùng chữa trị
- Chung thủy một vợ một chồng hoặc giảm bớt số lượng bạn tình
Tiêm vắc xin HPV để chủ động bảo vệ sức khỏe. Vắc xin có thể bảo vệ bạn khỏi bệnh sùi mào gà và cả các chủng HPV có liên quan đến nguy cơ ung thư. Loại vắc xin này được tiêm từ 1-3 mũi, tùy thuộc vào độ tuổi và nên được tiêm trước khi có quan hệ tình dục, vì chúng có hiệu quả nhất khi một người chưa tiếp xúc với HPV.
Trên đây là bài viết tổng hợp tất cả những thông tin quan trọng về bệnh sùi mào gà, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này. Sùi mào gà tuy nghuy hiểm những không phải không có cách điều trị. Ngay khi phát hiện những biểu hiện sùi mào gà ở giai đoạn đầu người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để chấn đoán và có phác đồ điều trị hiệu quả nhất. Đừng quên chia sẻ bài viết này đến người thân của bạn. Cảm ơn bạn đọc đã quan tâm theo dõi bài viết