Hiện nay bệnh viêm amidan cấp tính là một trong những bệnh hô hấp phổ biến nhất. Bệnh này không chỉ gặp ở trẻ em mà còn phát triển rất nhanh ở người lớn.
Khi bị viêm amidan cấp người bệnh thường có các triệu chứng như: đau rát cổ họng, nuốt vướng… gây ảnh hưởng lớn đến công việc và sinh hoạt của người bệnh. Vậy viêm amidan cấp tính là gì? Nguyên nhân và cách chữa trị như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết ngay sau đây.
Viêm amidan cấp là gì
Viêm amidan cấp tính là tình trạng xung huyết, tăng tiết chế của khu vực niêm mạc amidan, khiến amidan trở nên viêm nhiễm và sưng phồng.
Khi bị viêm amidan cấp, quan sát bằng mắt thường sẽ thấy bề mặt của amidan có màu đỏ tươi như máu. Một số trường hợp có thể nhìn thấy vệt trắng hoặc mủ. Biểu hiện chủ yếu là đau đớn, nhất là khi ăn hoặc uống. Bệnh viêm amidan cấp tính có thể bắt gặp ở bất cứ độ tuổi nào. Nếu không được chuẩn đoán và điều trị sớm, bệnh có thể chuyển biến sang giai đoạn mãn tính, và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Nguyên nhân viêm amidan cấp
Thực tế có khá nhiều nguyên nhân gây bệnh viêm amidan cấp, một số nguyên nhân gây bệnh chính được đề cập đến là:
Do vị trí, cấu trúc amidan
Amidan nằm ở vị trí giao thoa giữa đường ăn, đường uống, đường thở. Đây là cửa ngõ cho virus, vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể nên dễ dàng mắc bệnh. Bên cạnh đó cấu trúc của amidan được cấu tạo từ nhiều khe, ngách nên là nơi trú ẩn lý tưởng của vi khuẩn virus gây bệnh.
Do các bệnh hô hấp khác
Sau khi mắc các bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp như: cúm, sởi, ho gà… Người bệnh thường có nguy cơ mắc viêm amidan cấp. Do vi khuẩn, virus có sẵn trong múi họng, khi gặp những điều kiện thuận lợi thì phát triển và gây bệnh.
Do tăng bạch huyết
Những người có tổ chức bạch huyết phát triển rất mạnh, gây ra tình trạng quá phát ở họng. Điều này khiến cho khu vực họng rất dễ bị viêm nhiễm, từ đó gây viêm amdian.
Do thói quen sống
Vệ sinh răng miệng kém, thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc và và những thức uống có cồn… Khiến cho niêm mạc bảo vệ amidan trở nên yếu đi và dễ bị viêm nhiễm.
Do môi trường sống
Thời tiết thay đổi thất thường, môi trường ô nhiễm, cuộc sống căng thẳng, stress… là những yếu tố làm cho hệ miễn dịch ngày càng suy yếu. Điều này khiến cho amidan dễ bị tổn thương và viêm nhiễm. Ngoài những yếu tố bên trên thì chế độ ăn uống thiếu khoa học, thường xuyên ăn những thực phẩm quá nóng, quá lạnh đồ cay… Ăn ít rau xanh, thiếu vitami A cũng là những yếu tố gây bệnh viêm amidan cấp tính.
Triệu chứng viêm amidan cấp
Nhìn chung các triệu chứng viêm amidan cấp tính rất dễ nhận biết, và không nhầm lẫn với những bệnh khác. Các biểu hiện thường gặp khi bị viêm amidan cấp là:
Triệu chứng toàn thân
Sốt cao: Sốt cao trên 38 độ là biểu hiện viêm amidan cấp đầu tiên. Đây là dấu hiệu do amidan bị nhiễm trùng.
Ho: Viêm amidan cấp gây ra hiện tượng tăng tiết dịch trong cơ thể, khi khối lượng dịch nhiều sẽ tràn xuống khu vực khí quản, gây ra hiện tượng ho.
Triệu chứng thực thể
- Viêm amidan cấp do virus gây nên thì toàn bộ khu vực amidan, họng sẽ có dấu hiệu đỏ rực. Trên bề mặt amidan họng xuất hiện dịch màu trắng trong. Amidan sưng to, đỏ, có thể xuất viêm kết mạc. Cơ thể mệt mỏi, đau nhức toàn thân
- Viêm amidan cấp tính do vi khuẩn gây nên thì bề mặt amidan thường có màu hồng. Khi quan sát thấy có mủ li ti màu trắng hoặc có màng xơ bao phủ. Một số trường hợp còn nổi hạch hàm dưới gây kệnh mặt và sốt cao vì hạch chạy quanh cổ.
Điều trị viêm amidan cấp
Chữa viêm amidan cấp bằng thuốc tân dược
Trường hợp viêm amidan cấp tính do virus gây ra thì người bệnh không cần sử dụng thuốc kháng sinh. Chỉ cần nghỉ ngơi, kết hợp ăn uống bổ dưỡng thì bệnh sẽ thuyên giảm trong 5 – 7 ngày.
- Nếu sốt cao trên 38 độ thì có thể sử dụng thuốc hạ sốt.
- Sử dụng các thuốc giảm ho, long đờm khi có hiện tượng ho
Trường hợp viêm amidan cấp tính do vi khuẩn gây ra thì bắt buộc phải sử dụng thuốc kháng sinh. Người bệnh cần uống thuốc theo đúng chỉ dẫn, đủ liều. Không ngừng thuốc kháng sinh sớm hoặc khi bệnh đã thuyên giảm, vì có thể gây ra tình trạng nhờn thuốc.
Thuốc điều trị viêm amidan cấp
Thuốc kháng sinh Nhóm beta lactam
iba-mentin 250mg; Acid cluvulanic 31,25mg
- Người lớn là từ 250 – 500mg/ lần, uống 3 lần/ngày.
- Trẻ em dưới 12 tuổi liều lượng sử 20mg/kg/ngày, mỗi ngày 3 lần.
Amoxicilin 250mg dạng gói
- Người lớn là 50mg/kg/ngày.
- Trẻ em dưới 20kg với liều lượng 20-30mg/kg/ngày.
Amoxicilin 500mg dạng viên
- Người lớn: 1000mg/ lần, mỗi ngày uống từ 2 đến 3 lần.
- Trẻ em là 40 – 60mg/kg/ngày, chia 3 lần.
Thuốc kháng sinh nhóm macrolide
Erythromycin 500mg
- Người lớn từ 1 – 2g/ngày.
- Trẻ em từ 30-50mg /ngày, mỗi ngày chia 2 – 4 lần uống.
Roxithromycin 150mg
- Người lớn 300mg/ngày.
- Trẻ em là 5-8mg/ngày.
Clarythromycin 250mg
- Liều dùng 250mg x 2 lần/ ngày chỉ dùng với người lớn.
Lưu ý:
- Thuốc kháng sinh chữa viêm amidan cấp tính nhóm macrolide chỉ nên dùng trước các bữa ăn trong ngày khoảng 20p, mỗi ngày uống 2 lần vào sáng và tối.
- Đối với trẻ em không dùng quá 10 ngày.
Thuốc kháng viêm
Bên cạnh các thuốc kháng sinh trị viêm amidan cấp đã kể ở trên. Thì thuốc kháng viêm cũng rất quan trọng và thường được chỉ đinh. Nhóm thuốc này có tác dụng ức chế và loại bỏ viêm nhiễm, khiến các triệu chứng viêm amidan nhanh chóng biến mất. Một số loại thuốc kháng viêm trị viêm amidan cấp thường được chỉ định là:
alphachymotrypcin 4,2mg
- Người lớn 2 – 4 viên/ ngày.
- Trẻ em dưới 12 tuổi 1 – 2 viên / ngày.
prednisolon 5mg
- Người lớn 1- 2mg/kg/ ngày
- Trẻ em 0.5 đến 1ng/kg/ngày
Thuốc điều trị tại chỗ
Các thuốc điều trị tại chỗ được sử dụng khi người bệnh có các biểu hiện đi kèm như sốt, ho, … Mộ số thuốc loại này thường được kê đó là:
- Thuốc hạ sốt: paracetamol, aspirin…
- Thuốc ngậm: Tyrotab
- Dung dịch xúc miệng: Cineline
- Xông họng: Gentamycin 80mg pha với 1 ống Dexamethason
- Và các loại thuốc giảm ho, long đờm…
Nhìn chung, sử dụng thuốc Tân dược chữa viêm amidan cấp tính là một cách điều trị nhanh chóng. Nếu quá trình điều trị diễn ra thuận lợi, người bệnh sẽ hết các triệu chứng đau rát amidan sau 5 – 7 ngày điều trị.
Chữa viêm amidan cấp bằng thuốc dân gian
Các bài thuốc dân gian trị viêm amidan cấp tính luôn là sự lựa chọn hoàn hảo bởi tính an toàn. Mặt khác các bài thuốc này có thể áp dụng để điều trị viêm amidan cho bà bầu và trẻ nhỏ mà không cần lo lắng đến tác dụng phụ. Sau đây là một số bài thuốc dân gian chữa viêm amdian cấp hiệu quả nhất.
Chữa viêm amidan cấp bằng chanh
Nhờ tình acid nên chanh là một nguyên liệu có tính sát trùng và diệt khuẩn rất tốt. Bên cạnh đó mật ong giúp giảm nhanh cách triệu chứng ho, đau rát họng khi bị viêm amidan cấp khá hiệu quả.
Do đó khi bị viêm amidan bạn chỉ cần dùng 2 thìa mật ong trộn cùng ½ thìa nước cốt chanh. Sau đó cho thêm một lượng nước ấm vừa đủ, khuấy đều và uống. Trong quá trình uống nên uống từ từ và ngậm để nước chanh có thể bám vào bề mặt amidan.
Uống 3 lần/ 1 ngày và đều đặn trong 2 – 3 ngày bệnh sẽ thuyên giảm, các triệu chứng khó chịu do viêm amidal cấp xẻ không còn.
Chữa viêm amidan bằng quất
Việc sử dụng quả quất trị viêm amidan cấp tính đã không còn xa lạ gì. Có rất nhiều người bệnh đã áp dụng cách này và thành công. Bởi trong quả quất có chứa nhiều vitamin C nên có tác dụng diệt khuẩn rất tốt.
Bạn cũng có thể áp dụng cách này để chữa viêm amidan cấp cho trẻ nhỏ và bà bầu mà không cần lo lắng về tác dụng phụ. Các làm như sau:
Nguyên liệu: 5 – 7 quả quất loại còn xanh là tốt nhất, 2 -5 thìa mật ong.
Cách làm: Quả quất đem rửa sạch, cho lên thớt ép dập. Sau đó cho vào bát cùng 4 – 5 thìa mật ong rồi đem hấp cách thủy khoảng 15 phút. Sau khi quất chín thì chắt lấy nước cốt cho trẻ uống. Đối với người lớn thì nên ăn cả quả quất để tăng tính hiệu quả. Thực hiện đều đặn 2 lần / ngày. Sau từ 3-4 ngày bệnh việm họng cấp sẽ thuyên giảm rõ rệt.
Chế độ ăn uống sinh hoạt
Bên cạnh việc tích cực điều trị bằng thuốc, thì ăn ăn uống và sinh hoạt cũng là một yếu tố quan trọng giúp đẩy lùi bệnh viêm amidan cấp. Sau đây là những thực phẩm nên và không nên ăn khi bị viêm amidan cấp.
Viêm amidan cấp kiêng gì
- Đồ ăn lạnh, đồ cay nóng.
- Món chiên nướng, món sống, gỏi…
- Những món khô, cứng.
- Rựu bia, nước ngọt có ga, chất kích thích
- Chocolate, lạc.
Viêm amidan cấp nên ăn gì
- Các món lỏng, món mềm..
- Nước ép hoa quả tươi, đăc biệt là những loại quả có nhiều vitamin C.
- Ăn bổ sung những thực phẩm chứa nhiều kẽm.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về bệnh viêm amidan cấp tính. Hy vọng bài viết này có thể mang đến cho các bạn những kiến thức bổ ích giúp phòng tránh và chữa trị bệnh viêm amidan cấp tính hiệu quả nhất. Chúc các bạn chóng khỏi bệnh !