Viêm họng hạt (VHH) là một dạng viêm họng mãn tính. Bệnh tiến triển chậm, dai dẵng nhưng có thể điều trị triệt để nếu người bệnh dùng thuốc phù hợp và loại bỏ được những nguyên nhân gây bệnh. Ngay sau đầy mời bạn đọc cùng đến với bài viết của Đại tá – Bác Sĩ Nguyễn Văn Loãn (nguyên trưởng khoa nội bệnh viện YHCT Bộ Công An).
Viêm họng hạt là gì
Viêm họng hạt là một dạng viêm họng mãn tính quá phát, hiện tượng này xảy ra khi niêm mạc họng bị viêm nhiễm kéo dài, làm xuất hiện các hạt lympho bào ở thành cổ họng. Các hạt thường tập trung ở thành phía sau cổ họng. Số lượng hạt và kích thước các hạt này có thể thay đổi tùy tình trạng bệnh. Bình thường, các hạt này luôn bị kích thích làm cho cổ họng của người bệnh có các biểu hiện: khó chịu, nuốt vướng, ngứa họng…
Viêm họng hạt ở trẻ em rất ít, bệnh thường gặp ở người trưởng thành, không quá nguy hiểm đến tính mạng nhưng dai dẵng và khó điều trị dứt điểm.
Viêm họng hạt triệu chứng
Khi bị VHH, người bệnh thường có một số biểu hiện như:
- Có cảm giác ngứa, vướng trong họng.
- Hay khạc, nhổ, mổi lần khạc thì cảm giác ngứa họng giảm đi.
- Họng khô, rát rất khó chịu.
- Có thể có biểu hiện ho, khạc ra đờm nhất là sáng sớm.
- Khi quan sát thấy thành họng hơi đỏ, có những hạt trắng ở khu vực thành họng.
Bên cạnh đó, khi thời tiết thay đổi hoặc gặp các điều kiện thuận lợi, bệnh sẽ nặng lên tiến triển thành 1 đợt viêm họng cấp gây ra sốt cao, đau họng, ho có đờm.
Nguyên nhân viêm họng hạt
Nguyên nhân chủ yếu gây viêm họng hạt mãn tính là do viêm xoang mũi không được điều trị dứt điểm, làm dịch chảy từ hốc xoang xuống thành họng gây viêm nhiễm lâu ngày và xuất hiện các hạt ở thành họng.
Bên cạnh đó, những người bị viêm amidan mãn tính rù đã được điêu trị cắt amidan, thì vẫn có nguy cơ bị VHH, vi các lympho bào ở thành học sẽ phát triển mạnh hơn để bù đắp vào phần amidan bị cắt bỏ. Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị VHH như:
- Môi trường ô nhiễm.
- Hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu.
- Tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại.
- Lạm dụng thuốc kháng sinh.
- Mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
- Thói quen ăn uống, sinh hoạt không tốt.
Viêm họng hạt có nguy hiểm không
Nhìn chung bệnh VHH không quá nguy hiểm, bởi các triệu chứng của bệnh thường nhẹ, diễn tiến chậm. Tuy nhiên, nếu viêm họng hạt kéo dài có thể gây những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tiềm ẩn nguy cơ gây ra các biến chứng như:
- Viêm tẩy quanh amidan.
- Viêm thanh quản mãn tính.
Bên cạnh đó, bệnh hay tái phát thành những cấp gây áp xe amidan, áp xe thành họng, viêm tai giữa… Ngoài ra viêm họng mãn tính cũng là yếu tố gây suy nhược cơ thể, sút cân, suy giảm miễn dịch.
Viêm họng hạt có gây ra ung thư vòm họng không? Câu trả lời là có nhưng tỉ lệ rất thấp. Điều này còn phụ thuộc vào cơ địa và hệ miễn dịch của từng người bệnh.
Viêm họng hạt có lây không? Viêm họng mãn tính quá phát không phải là bệnh truyên nhiễm nên không có khả năng lây truyền từ người bệnh sang người bình thường.
Viêm họng hạt có tự khỏi không? nếu người bệnh kiêng khem tốt và hạn chế được các yếu tố gây bệnh thì bệnh có thể giảm, nhưng không thể tự khỏi.
Viêm họng hạt có chữa được không
Viêm họng hạt có mủ là một dạng bệnh mãn tính, dai dẵng, khó điều trị rứt điểm. Tuy nhiên bệnh vẫn có thể chữa khỏi nếu áp dụng một phương pháp điều trị phù hợp và loại bỏ được những yếu tốt gây bệnh bên trên.
Điều trị viêm họng hạt
Điều trị viêm họng mãn tính không hề đơn giản, trước hết phải tìm ra nguyên nhân chính dẫn đến viêm họng. VD, viêm họng do viêm xoang, viêm mũi, viêm amidan… thì phải chữa trị triệt để các chứng bệnh này rồi với tiến hành điều trị tại họng hạt.
Viêm họng hạt uống thuốc gì
Đơn thuốc điều trị viêm họng hạt thường bao gồm: thuốc kháng sinh, thuốc kháng viêm, thuốc chống phù nề, thuốc long đờm… trong đó các thuốc điều trị thường dùng là:
| 1 | Thuốc kháng sinh | Nhóm thuốc beta-lactamin:cephalexin, ceftriaxone hoặc amoxicillin kết hợp với axít clavulanic. Nhóm thuốc macrolid:erythromycin, clarithromycin, azithromycin. |
| 2 | Thuốc kháng viêm | Ibuprofene, diclophenac… |
| 3 | Thuốc chống phù nề | Alpha choay… |
| 4 | Thuốc long đờm | Methorphan… |
| 5 | Thuốc giảm đau, hạ sốt | Paracetamol, aspirin… |
- Ưu điểm: giảm nhanh các triệu chứng khó chịu
- Nhược điểm: thuốc kháng sinh chỉ hiệu quả với vi khuẩn, ít hiệu quả với virus hoặc nấm, trong khi đó viêm họng đa số là do virus và nấm. Do đó, dùng kháng sinh trị viêm hạt mãn tính không phải là giải pháp tối ưu.
Đốt viêm họng hạt
Đốt hạt là phương pháp thường được chỉ định trong điều trị viêm họng mãn tính, nhất là khi nhiều hạt to. Tuy nhiên, nếu chỉ đốt hạt đơn thuần thì không giải quyết được dứt điểm tình trạng bệnh.
Vì mỗi lần đốt chỉ sử lý được những hạt to nhưng vô tình lại kích thích các hạt nhỏ, khiến các hạt này phát triển nhanh hơn, kiến bệnh nhanh chóng tái phát và đôi khi còn nặng hơn. Bên cạnh đó, đốt họng hạt dễ gây nhiễm trùng nếu vết thương không được chăm sóc cẩn thận. Dẫn tới việc điều trị khó khăn và tốn kém hơn rất nhiều.
Do đó, chỉ nên đốt hạt khi các hạt quá to hoặc điều trị bằng kháng sinh không hiệu quả. Nhìn chung điều trị viêm họng hạt bằng thuốc hoặc đốt họng hạt gặp nhiều khó khăn. Muốn điều trị viêm họng mãn tính hiệu quả cao, cần nuôi cấy, phân lập vi khuẩn. Từ đó xây dựng kháng sinh đồ để lựa chọn loại kháng sinh phù hợp. Bên cạnh đó người bệnh cần kiêng kem tốt, loại bỏ hoàn toàn những yếu tố gây bệnh với hy vọng bệnh có thể khỏi triệt để.
Cách chữa viêm họng hạt tại nhà
Việc liên tục sử dụng thuốc kháng sinh điều trị viêm họng mãn tính là bất khả thi và dễ dẫn đến tình trạng nhờn thuốc. Do vậy, những cách chữa viêm họng hạt dân gian sau đây sẽ giúp ích rất nhiều người bệnh.
Trị viêm họng tại nhà bằng quả sơn trà
- Nguyên liệu: 30 quả sơn trà, 30g đường phèn 6g lá chè.
- Cách làm: Đem các nguyên liệu trên sắc cùng với 500ml nước. Dun đến khi còn lại 250ml thì chắt ra bát uống.
- Cách dùng: dùng ngày 2 lần cho đến khi hết viêm.
Trị viêm họng bằng rau má
- Nguyên liệu: 20g rau má, 20g sắn dây khô, 10g mạch môn, 8g cam thảo đất.
- Cách làm: Cho tất cả nguyên liệu trên vào ấm sắc với 500ml lít nước, sắc đến khi chỉ còn ⅓ thì chắt ra bát uống.
- Cách dùng: chia thuốc thành 2 lần uống hết trong ngày, uống đến khi hết tình trạng viêm.
Chữa viêm họng bằng húng chanh
- Nguyên liệu: húng chanh, rẻ quạt khô, mạch môn, cam thảo đất.
- Cách làm: các nguyên liệu trên đem đi sắc cùng với 500ml nước, sắc đến khi còn 250ml là được.
- Cách dùng: uống ngày 2 lần, sau các cữa ăn sáng và tối. Uống đều đặn đến khi hết bệnh.
Cách chữa viêm họng hạt bằng mật ong
Sử dụng mật ong được coi là cách chữa viêm họng nhanh nhất, bởi mật ong có tác dụng kháng viêm, tăng cường sức đề kháng rất tốt.
- Nguyên liệu: mật ong, nước tranh, nước trà ấm.
- Các làm: pha mật ong với nước chanh hoặc với nước trà ấm. uống vào buổi sáng và tối sau ăn.
- Cách dùng: uống vào buổi sáng và tối sau ăn, thực hiện đều đặt hàng ngày cho đến khi khỏi bệnh.
Những cách dân gian chữa viêm họng hạt tại nhà khá đơn giản, dễ thực hiện. Tuy nhiên, hiệu quả quả chỉ có thể dừng lại ở việc giảm nhẹ các triệu chứng, không thể điều trị rứt điểm viêm họng.
Chữa viêm họng hạt bằng thuốc đông y
Điều trị viêm họng mãn tính bằng thuốc đông y được xem là một giải pháp hiệu quả, bởi thuốc đông y an toàn, phù hợp để điều trị các chứng bệnh mạn tính.
Bên cạnh đó, ngoài điều trị triệu chứng, thuốc đông y thường trú trọng vào bồi bổ cơ thể, giúp nâng cao sức đề kháng, từ đó hạn chế bệnh tái phát.
Sau đây là 2 bài thuốc Đông y điều trị viêm họng hạt hiệu quả, đã được nhiều người người áp dụng thành công.
Bài 1: Sa sâm 16g, thiên hoa phấn 6g, cát cánh 4g, hoàng cầm 12g, cam thảo 4g, tang bạch bì 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.
Bài 2: Sinh địa 16g, xạ can 6g, bạch cương tàm 8g, huyền sâm 16g, kê huyết đằng 12g, mạch môn 12g, cam thảo nam 2g, thạch hộc 12g, tang bạch bì 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.
Nếu cổ họng có nhiều hạt to thêm xạ can 8g. Họng khô, rát thêm thạch hộc 16g, huyền sâm 12g. Trường hợp có đờm quánh dính, khó khạc ra thêm qua lâu 8g, bối mẫu 6g.
Viêm họng hạt kiêng gì, nên ăn gì
Bên cạnh việc tích cực điều trị bằng thuốc thì người bệnh cũng cần điều chỉnh lại chế độ ăn uống, sinh hoạt. Bởi đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp bệnh nhanh khỏi và phòng tránh tái phát.
Viêm họng hạt kiêng ăn gì
- Món ăn khô, cứng.
- Đồ ăn cay, nóng.
- Đồ uống có cồn, thuốc lá.
- Hoa quả chứa hàm lượng axit cao.
- Thực phẩm đông lạnh.
- Thực phẩm tươi sống.
Viêm họng hạt nên ăn gì
- Ăn những thức ăn mềm, dễ nuốt.
- Những món ăn trơn mát.
- Thực phẩm giàu vitamin C.
- Thực phẩm giàu kẽm.
- Uống trà thảo mộc.
Ngoài ra người bệnh cần vệ sinh răng miệng sạch sẽ, luôn giữ ấm vùng cổ, thập thể dục và ăn uống điều độ để nâng cao thể trạng trong tránh bệnh tái phát.
Hy vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm những kiến thức bổ ích giúp điều trị và phòng tránh bệnh hiệu quả. Nếu còn bất cứ câu hỏi nào, vui lòng để lại bình luận bên dưới. Đừng quên chia sẻ những kiến thức này đến bạn bè và người thân.